Erfalasorput nunattalu ullorsiornera

Junip 21-ani nunatsinni ullorsiortarpugut, taamaammat ulloq taanna nunatsinni erfalasutsinnik ”Erfalasorput”-mik atilimmik erfalasulertarpugut. Erfalasutta oqaluttuarisaanera inuinnarnik aalajangeeqataaneranik isumaqatigiinninniarneranillu kinguneqarpoq, arlalinnik isumaliusiortoqareertillugu.

Nammineq erfalasutaarnissamut aqqut
1973-mi, nunarput suli qallunaat nunaannut immikkoortortaqarfittut ”amt”-iugallartillugu, nunatsinniit aallartisarneqarpoq nammineq erfalasutaarnissaq. Siunnersuutit siulliini amerlanersaat nunat avannarlerneersut erfalasuisa assinganik tunuliaqutilersorsimapput: sanningasulik. 1974-mi Atuagagdliutini siunnersuutit 11-iusuni, 10-ni sanningasortaqarsimavoq.

Taamanikkulli nunatsinnut ilisarnaatissamik erfalasussamik isumaqatigiittoqarsimanngilaq, aatsaalli 1979-mi Namminersornerullutik Oqartussaqalermat suliaq aallartisaqqissimavaat. 1980-mi Namminersornerullutik Oqartussat tamanut unammisitsisimapput, tassanili siunnersuutit 555 takkussimallutik. Tamarmilli akuerineqanngillat.

Siunnersuutit nutaat
Naalakkersuisut isumaqatigiissinnaanngimmata eqqumiitsiortut arlallit aperineqarput siunnersuutiliorsinnaanersut. Tassanili ajugaasimasoq Thue Christiansen-ip siunnersuutini takutissimavaa.

Inatsisartut 14-nit Erfalasorput qinersimavaat, 11-lli sanningasortalik qorsummik qaqortumillu qalipaatilik qinersimagaluarpaat. Kingunerivaa Namminersornerullutik Oqartussaqalerneranup ukiut arfinillit qaangiunnerani 21. juni 1985-mi Thue Christiansen-ip erfalasuliaa atorlugu erfalasulersimasut.

Erfalasup ilisarnaatai
Erfalasutta qalipaatigivai aappaluttoq qaqortorlu avinnikut, qeqqani ammalortoqarluni aamma avinnikoqarluni qalipaatit taakkuninga paarlangasunik.

Qalipaatit Danmark-imut atassuterput ilisarnaatigivai. Erfalasoq sanningasoqannginnera takutippaa nunat avannarlerneersunit immikkuullarinnerput, namminiissuseqalaarnerput aammalu inuit allat issittormiunut qanissusserput.

Qeqqaniittoq ammalortup tunngavigivaa seqinip sikukkut nuilernera, ammalortumi aappaluttortaa nunatsinni kangerlunut takussutaavoq, sinaanilu aappaluttortaa imamut takussutaalluni.

Tassa erfalasup kusanangaaqisup ilisarnaatigivai inuattut imikkuullarinnerput oqaluttuarisaanermi atassuteqarfigisimasagullu, aammattaarlu siku, aput aasaaneranilu qaamanerup kialaallu takkunnera.

Erfalasup sanasua: Thue Christiansen
Thue Hans Lynge Christiansen 1940-mi inunngorpoq, nalitsinnilu inuit ilisimarineqarnerit ilagaat. Ilinniartitsisuusimavoq, qalipaasoq, titartagartalersuisartoq politikerilu. 1979-mi Namminesornerullutik Oqartussaqalernerani nalaakkersuisutut qinigaavoq kulturimut ilinniartitsinermullu ministerinngorluni. 1983-mi tunuarpoq. Ullumi Thue Christiansen Hals-ip eqqaaniittoq Hou-mi najugaqarpoq. 1997-mi Dannebrogsordenimik saqqarmiortaarpoq 2002-milu nunatsinni kulturikkut nersornaaserneqarluni kuultimik.

Nunatta ullorsiornera juni-p 21-ni
Nunatta ullorsiornissaa siullermik maj-ip aallaqqaataanut ullulerniarsimagaluarpoq, sulisartut ulluannut. Kisianni naleqquppallaarsimanngilaq aammalu maj-ip aallartilernerani silami ullorsiornissamut nillerpallaalaarluni, taamaammat 1983-mi Namminersornerullutik Oqartussaasut Juni 21-at aalajangerpaat, ullorlu tassani 2009-mi nunatsinni Namminersorlutik Oqartussaqalerluni. Juni-p 21-at aamma tassaavoq seqinip uterialerfia, ullortunerpaaq qaamanerpaarlu.

Nunatsinni ullorsioraangatta illoqarfinni nunaqarfinnilu tamani ullorsiutaasarpoq. Sumiiffiit tamarmik ullormut pilersaarusiortarput, soorlu ullaakkut erinarsoqatigiinneq, oqalugiarnerit, erfalasulersorneq, naalagiarneq, kaffilerneq sammisaqartitsinerlu. Sammisaqartitsinerit assersuutaasinnaapput nipilersornerit, kalattoornerit, qajartornerit assingusaallu. Illoqarfinni arlalinni katersugaasiviit katersortarfiillu immikkut ittunik takutitsisinnaasarput sammisaqartitsillutillu. KNR-imiit fjernsyn-ikkut radiukkullu illoqarfinni ullormut pisunik tusagassiuisarput.

Una ilanngutassiaq Hans Wendelboe Bøcher-ip ilanngutassiaaniit allanngulaarlugu ilanngutassiaavoq.